Gemeenschappelijke regeling
De basis voor onze samenwerking is een gemeenschappelijke regeling (GR). Deze regeling bevat de onderlinge afspraken die we hebben gemaakt voor onze samenwerking. De laatste versie van onze regeling vind je als PDF hieronder.
Onze gemeenschappelijke regeling legt niet veel bevoegdheden bij Regio Hart van Brabant (jeugdhulp uitgezonderd). Het is een lichte samenwerking met zo min mogelijk overdracht van (beleids-) bevoegdheden. Het is vooral een overlegstructuur waar we als colleges en raden zelfbindende afspraken maken. Het voortdurende streven is dat de realisatie van lokaal geformuleerde ambities worden versterkt door wat we regionaal afspreken.
Waarom regionaal samenwerken?
Soms werken we samen omdat het moet. Soms omdat het slim is. Zo stuurt het Rijk onze samenwerking door subsidies te verstrekken op regionaal in plaats van lokaal niveau. Denk hierbij aan een dossier als de regionale energie- en klimaatstrategie (REKS). Op andere dossiers, zoals gebiedsopgaven, is het slim om samen te werken. Bijvoorbeeld omdat vijf van onze gemeenten grenzen aan de Loonse en Drunense duinen. Of omdat het efficiënter is iets één keer samen op te pakken dan elf keer apart, zoals de inkoop van dienstverlening in het sociaal domein. En als het gaat om subsidieaanvragen zoals bij de regiodeal, staan we veel sterker als we samen een bod neerleggen bij het Rijk.
We werken dus samen als dat de lokale ambities versterkt; als het geheel groter is dan de som der delen.
Verlengd lokaal bestuur
Regio Hart van Brabant is in de kern een collegeregeling en werkt vanuit zogenaamd verlengd lokaal bestuur. Dat betekent dat de raden mandaat geven aan hun collegeleden om belangen te behartigen op regionaal niveau (voor de bestuurscommissie Jeugd geldt een gecombineerde raden- en collegeregeling, daarover hieronder meer) en om binnen de kaders van de vastgestelde begroting gezamenlijke besluiten te nemen. De wethouders en burgemeesters leggen lokaal verantwoording af aan hun eigen raad over de afspraken die zij regionaal met hun medebestuurders maken.
We kiezen als samenwerkende gemeenten expliciet niet voor de vorming van een regioraad. De mogelijkheid hiertoe en wenselijkheid hiervan is uitgebreid onderzocht en herhaaldelijk van de hand gedaan, zowel door raadsleden als collegeleden. Het meest recent naar aanleiding van het governance-onderzoek, uitgevoerd door Tilburg University. En hoewel het verlengd lokaal bestuur zeker uitdagingen met zich meebrengt, vinden we dit toch de meest efficiënte, effectieve en democratisch gelegitimeerde vorm van samenwerking voor Regio Hart van Brabant.
Gecombineerde raden- en collegeregeling
Om op juridisch verantwoorde wijze subsidies in het sociaal domein te verstrekken, hebben we in 2022 de GR Regio Hart van Brabant aangepast van een collegeregeling naar een gecombineerde raden- en collegeregeling. De bevoegdheid tot het vaststellen van verordeningen op grond waarvan subsidies kunnen worden verstrekt, ligt namelijk bij gemeenteraden. Niet bij de colleges. Daarom zijn onze raden ook een gemeenschappelijke regeling aangegaan.
Bijzondere positie drie gemeenten
Drie van de elf deelnemende gemeenten hebben een bijzondere positie omdat zij in twee regionale samenwerkingsverbanden deelnemen. De gemeenten Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Heusden nemen voor sommige aspecten deel aan Regio Hart van Brabant en voor de overige taken aan andere regionale samenwerkingsverbanden. De gemeenten Heusden en Waalwijk nemen ook deel aan de regio Brabant Noord-Oost . De gemeenten Alpen-Chaam en Baarle-Nassau nemen ook deel aan de regio West-Brabant. Dat betekent voor Alphen-Chaam en Baarle-Nassau dat zij op dit moment niet deelnemen in het fysieke domein, noch in de triplehelix-samenwerking van Midpoint Brabant.
